W tym artykule w przystępny sposób przekaże Ci informacje na temat: – Uszkodzeń grupy kulszowo-goleniowej (m. in. mięsień dwugłowy uda) – Objawów i przyczyn tego problemu – Różnych strategii leczenia – Rokowań i wskazówek niezbędnych do powrotu do aktywności :) Już na samym początku chciałbym zaznaczyć, że artykuł dotyczy uszkodzeń mięśni wchodzących w skład grupy kulszowo-goleniowej. Wiele osób słyszy, że jeśli doszło do uszkodzenia mięśni znajdujących się po tylnej stronie uda to na pewno za uraz odpowiada mięsień dwugłowy uda. Jednak obok niego znajdują się dwa dodatkowe mięśnie i to one mogły również ulec uszkodzeniu! Dlatego artykuł nie będzie tylko o uszkodzeniu mięśnia dwugłowego uda ale o problemach całej grupy zginaczy kolana (grupie kulszowo-goleniowej). Szacuje się, że uszkodzenia mięśniowe są najczęstszą formą urazów spotykanych u sportowców. Najbardziej narażeni są zawodnicy, którzy dużo biegają, kopią lub skaczą. Najczęściej urazom ulega grupa mięśni kulszowo – goleniowych, do której zaliczamy mięśnie: półścięgnisty, półbłoniasty oraz dwugłowy uda. Badania analizy chodu pokazują, że mięśnie kulszowo – goleniowe biorą aktywny udział we wszystkich fazach biegu. We fazie wczesnej są odpowiedzialne za stabilizację stawu kolanowego, we fazie późnej biorą udział w propulsji (ruchy stopy na ziemi), natomiast we fazie przenoszenia hamują prostowanie kolana i zginanie stawu biodrowego – można powiedzieć, że nie próżnują :) Uszkodzenia mięśni kulszowo- goleniowych mają tendencję do nawrotów. Przyczyn jest kilka – od źle poprowadzonego procesu fizjoterapii po zbyt szybkie rozpoczęcie aktywności fizycznej. W artykule omówię anatomię mięśni kulszowo – goleniowych, najczęstsze objawy zgłaszane przez moich pacjentów oraz różne przyczyny powstania urazu. Jeśli ten uraz uraz dotknął właśnie Ciebie :( podpowiem Ci jak powinno wyglądać Twoje leczenie! Trochę o anatomii i dokładnych uszkodzeniach Pisząc na temat uszkodzeń mięśniowych nie sposób pominąć budowy mięśni, które są bohaterami tego artykułu, dlatego w skrócie omówię anatomie i funkcje 3 mięśni uda: Mięsień dwugłowy uda: znajduje się na stronie tylnej uda. Jak sama nazwa wskazuje ma on dwie głowy: długą i krótką. Przyczep początkowy głowy długiej znajdziesz na tylnej powierzchni guza kulszowego, następnie mięsień biegnie ku dołowi i na wysokości dołu podkolanowego łączy się z głową krótką. Głowa krótka przyczep początkowy ma niżej od długiej, ale obydwie głowy razem tworzą ścięgno, które biegnie do głowy kości strzałkowej. Jeśli chodzi o główne funkcję mięśnia to głowa długa bierze udział w wyproście stawu biodrowego, natomiast obydwie głowy zginają kolano. Mięsień półścięgnisty: jest w swej budowie smukły i długi. Biegnie od tylnej powierzchni guza kulszowego (tak jak mięsień dwugłowy uda), aż do kości piszczelowej, a dokładniej ujmując przyczepia się poniżej jej guzowatości. Ścięgno tego mięśnia współtworzy tzw. gęsią stopkę. Jeśli chodzi o funkcję to do głównych zadań mięśnia półścięgnistego należy wyprost biodra i zgięcie w stawie kolanowym. Mięsień półbłoniasty: leży pomiędzy ścięgnem mięśnia dwugłowego uda a przyczepem początkowym mięśni czworogłowego uda. Ścięgno początkowe zaczyna się w przybliżeniu od połowy długości tego mięśnia, następnie tworzy brzusiec, w którym znajduje się zagłębienie dla mięśnia półścięgnistego. Przechodząc do przyczepu końcowego mięsień ten również przechodzi w ścięgno i przyczepia się od tyłu do nadkłykcia przyśrodkowego. Ścięgno końcowe rozgałęzia się na 3 odnogi. Do głównch funkcji mięśnia półbłoniastego możemy zaliczyć wyprost i przywodzenie biodra i zgięcie kolana. Podsumowując funkcję Mięśni kulszowo – goleniowych warto zapamiętać, że są one grupą dwu stawową (krzyżują się z dwoma stawami) przez co są narażone na uszkodzenia znacznie częściej. Gdy biegniesz mogą ulec urazowi w dwóch sytuacjach: w trakcie hamowania wyprostu w stawie kolanowym oraz kiedy odrywasz stopę od podłoża. Miejsce, które najczęściej ulega uszkodzeniom to uszkodzeniu połączenie mięśniowo – ścięgniste, ale o tym poniżej gdzie przedstawię podział różnych uszkodzeń w obrębie grupy kulszowo-goleniowej: Uszkodzenia mięśni kulszowo- goleniowych możemy podzielić na trzy grupy: Stopień I Przeciążenie – potocznie nazywane również „naciągnięciem mięśnia”. W trakcie urazu doszło do uszkodzenia mniej niż 5% struktur wchodzących w skład jednostki mięśniowo – ścięgnistej. Nie dochodzi do utraty funkcji (zgięcie kolana jest możliwe, ale często z bólem), może pojawiać się minimalny stan zapalny. Stopień II Opisuje sytuację, w której doszło do częściowego naderwania. Obserwuje się zmniejszoną siłę mięśniową, obrzęk oraz ból przy próbie aktywności mięśnia Stopień III W tej sytuacji doszło do całkowitego zerwania mięśnia, z postrzępionymi krańcami. Funkcja zostaje całkowicie utracona. Zazwyczaj pojawia się duży krwiak i większe dolegliwości bólowe Dodatkowo może dojść również do złamań awulsyjnych w okolicy guza kulszowego, gdzie cześć górna odrywa się od swojego przyczepu z fragmentem kości miednicy (fragmentem guza kulszowego). Istnieje jeszcze inna klasyfikacja urazu, która dokładniej opisuje dolegliwości bólowe grupy kulszowo – goleniowej: 1A – pojawia się zmęczenie, które powoduje zaburzenia we funkcjonowaniu. W trakcie badania stwierdza się nadmierne napięcie mięśniowe, ból może pojawiać się w trakcie odpoczynku. Sportowcy określają tą kontuzję jako „naciągnięcie mięśnia”. Ból jest ćmiący, rozlany, o średniej intensywności. W badaniu USG/RM nie widać często żadnych zmian. 1B – w tym przypadku doszło do mikro urazów mięśnia. Ból występuje w trakcie przechodzenia z pracy ekscentrycznej w koncentryczną. Pojawia się ostry stan zapalny, dolegliwości mogą utrzymywać się nawet godzinę po zakończonym wysiłku. Dodatkowo można stwierdzić obrzęk i sztywność mięśniową. Dolegliwości ustępują nieco po rozciągnięciu grupy mięśniowej. W badaniach obrazowych zazwyczaj widoczny jest jedynie obrzęk. 2A – zaburzenia nerwowo mięśniowe, które powiązane są z kręgosłupem. Występuje sztywność mięśni, która jest bolesna dla pacjenta, zwiększa się wraz z podejmowaniem aktywności. Występuje niewielki obrzęk, który jest zlokalizowany pomiędzy mięśniem a otaczającą go powięzią. W niektórych przypadkach stwierdza się nadwrażliwość skóry, pacjent opisuje ból jako rozpierający. USG/RM nie pokazują żadnych zmian/ ewentualnie występowanie obrzęku. Można powiedzieć, że ból w tylnej części jest tylko objawem a przyczyna jest w kręgosłupie! 2B – zaburzenia nerwowo – mięśniowe, które wiążą się z problemem mięśniowym. Występuje tutaj ból kurczowy, sztywność zwiększa się stopniowo wraz z nadmiernym napięciem mięśnia. Pojawia się obrzęk wraz z opuchlizną, rozciąganie przynosi pacjentom ulgę. Ból jest zlokalizowany najczęściej wzdłuż brzuśca mięśnia. Badania obrazowe raczej niczego nie pokazują. 3A – określane jako niewielkie częściowe naderwanie mięśnia. W trakcie tego urazu doszło do naderwania mięśnia ze średnicą nie przekraczającą wielkości pęczka mięśniowego. U pacjenta występuje ostry ból, czasami określany jako uczucie kłucia igłą. Często również pacjenci opisują moment, w którym słyszeli charakterystyczny trzask, po którym rozpoczął się nagły ból. Lekarz w trakcie badania jest w stanie wyczuć zaburzenia struktury włókien mięśniowych. W trakcie rozciągania dochodzi do jeszcze większego podrażniania miejsca uszkodzenia i zwiększenia dolegliwości bólowych. Kontuzja dotyczy w większości przypadków ścięgna mięśnia. W badaniu USG można stwierdzić krwiak wewnątrz mięśnia, RM daje pozytywny wynik w przypadku naderwań włókien o dużej rozdzielczości. 3B – umiarkowane naderwanie mięśnia. W tym przypadku doszło do naderwania mięśnia, w którym średnica przekracza wielkość pęczka mięśniowego. Ból jest opisywany jako kujący, wręcz przeszywający, często pacjenci słyszeli charakterystyczny trzask. Może dojść do upadku z powodu bólu. Pacjent umie doskonale pokazać miejsce występowania dolegliwości. Lekarz w trakcie badania jest w stanie jednoznacznie stwierdzić zaburzenia na przebiegu mięśnia, często również występuje krwiak. Uraz w głównej mierze dotyczy ścięgna. Badania obrazowe pokazują jednoznacznie uraz. 4 – całkowite naderwanie mięśnia lub oderwanie ścięgna. W większości przypadków dotyczy miejsca przyczepu ścięgna do okostnej lub też miejsca, w którym brzusiec przechodzi w ścięgno. Pacjenci opisują ból jako tępy, ćmiący, opisują również moment wystąpienia trzasku. Często również upadają z powodu bólu. W trakcie badania stwierdza się znaczny defekt mięśnia, krwiak. W badaniu lekarz może stwierdzić ubytek na przebiegu mięśnia. Badania obrazowe pokazują jednoznacznie uszkodzenie. Przeprowadzone badania pokazują, że urazy mięśnia dwugłowego uda dotyczą aż 69-80% wszystkich przypadków uszkodzeń tylnej grupy mięśni uda. Najczęściej uszkodzeniu ulega głowa długa w miejscu przejścia brzuśca w ścięgno. Tendinopatia przyczepu grupy kulszowo – goleniowej: to o czym koniecznie należy wspomnieć to problem tendinopatii czyli przeciążenia ścięgna w miejscu przyczepu całej grupy do guza kulszowego. To właśnie w tym rejonie ból często jest zlokalizowany. W tej sytuacji dochodzi do kłucia w samym pośladku, bez jakichkolowiek objawów w tylnej części uda. Objawy w przypadku urazów mięśni tylnej części uda Większość z uszkodzeń grupy kulszowo – goleniowej ma ostry charakter, więc raczej będziesz wiedział, że coś jest nie tak! Zazwyczaj będziesz odczuwał ból w tylnej części uda. Czasami zdarza się, że możesz usłyszeć charakterystyczny trzask, po którym nie możesz dalej wykonywać ćwiczeń, lub Twój trening będzie znacznie utrudniony przez „kłucie” mięśnia. W skrajnych przypadkach możesz upaść na ziemię i będziesz potrzebował pomocy. Przy lżejszym uszkodzeniu możesz odczuć naciągnięcie, lub napięcie z tyłu uda- zwykle ból ten nie dyskwalifikuje z dalszej aktywności, jednak nasila się wraz z upływem czasu. Wato również wiedzieć kiedy sytuacja może się jeszcze bardziej pogorszyć (więcej włókien może ulec naderwaniu lub może dojść do całkowitego zerwania): Rozciąganie mięśnia: w przypadku rozciągania mięśni zarówno dynamicznego jak i statycznego często dochodzi do osiągnięcia końcowego zakresu zarówno torebki stawowej, mięśni oraz powięzi. To powoduje, że istnieje duże ryzyko dalszego rozerwania włókien któregoś z mięśni Ćwiczenia z obciążeniem: kontynuowanie ćwiczeń po urazie nigdy nie kończy się dobrze. Często możemy to zauważyć u niedoświadczonych sportowców! którzy starają się dalej biegać po pierwszym ukłuciu w tylnej części uda. Praca uszkodzonego mięśnia często wymaga maksymalnego skurczu włókien, co powoduje dalsze uszkodzenia i grozi całkowitym zerwaniem! Brak odciążenia: dalszemu uszkodzeniu mięśnia sprzyja każda dynamiczna aktywność. Nie wspomnę tu już o bieganiu, skakaniu czy kopaniu. Czasem do dalszych uszkodzeń mogą prowadzić niewinne czynności wykonanej bardzo dynamiczne m. in.: wstawanie z krzesła, wsiadanie do samochodu, utrata równowagi na nierównej nawierzchni. Przyczyny uszkodzeń mięśni tylnej części uda Do typowego uszkodzenia mięśni kulszowo – goleniowych dochodzi gdy biegniesz sprintem, w końcowej fazie, kiedy to Twój mięsień przechodzi z pracy ekscentrycznej w koncentryczną – staw kolanowy jest wówczas zgięty do 30˚. Oczywiście do uszkodzenia może dojść również w innych sytuacjach: gdy zbyt gwałtownie zahamujesz, zmienisz tempo biegu lub kierunek. Istnieje również szereg czynników globalnych, które znacząco podnoszą ryzyko urazu zobacz, który może dotyczyć Ciebie: – Brak elastyczności mięśni: elastyczność to kluczowy czynniki w przypadku wielu urazów. Na jej poziom ma wpływ kilka rzeczy. Pierwsza rzecz to rozciąganie statyczne i dynamiczne przed treningiem. Drugim czynnikiem jest rozciąganie po treningu (już trochę mnie intensywne z powodu mikro urazów po treningu). Ostatnim czynnikiem jest napięcie mięśniowo-powięziowe więc tu bardzo istotny jest masaż lub rolowanie. Problem niewystarczającej elastyczności dotyczy szczególnie osób mających siedzący tryb życia! Fot. 1 Przykład braku elastyczności grupy kulszowo-goleniowej – Nieprawidłowa postawa ciała: Kiedy Twój środek ciężkości zostanie przeniesiony nadmiernie do przodu (większość osób ma taki problem!) będzie to powodować napięcie tylnej taśmy mięśniowo-powięziowej i stałe statyczne przeciążenia grupy kulszowo-goleniowej. – Mikro urazy mięśniowe: Wielokrotnie wiele osób które realizują intensywny trening bagatelizuje niewielkie dolegliwości bólowe w tylnej części uda. Niestety mikro urazy sumują się w czasie i pewnego dnia mogą spowodować większe uszkodzenia podczas prostego ruchu! – Wcześniejsze urazy: Jeśli dotyczyły Cię w przeszłości urazy tylne grupy mięśni uda lub inne problemy w rejonie biodra, kolana czy stopy (które nie zostały wyleczone) to zawsze będziesz miał większe ryzyko urazu ze względu na zaburzenia prawidłowej biomechaniki kończyn dolnych. – Dysbalans mięśniowy: w tym przypadku kluczowa jest proporcja mięśni zginających kolano (grupa kulszowo – goleniowa) do prostowników (głównie mięsień czworogłowy kolana). Stosunek pomiędzy zginaczami a prostownikami powinien być na poziomie 50-65 %. Dodatkowo ważne jest by siła zginaczy i prostowników jednej nogi była proporcjonalna do drugiej! – Błędy treningowe: Błędy treningowe to temat rzeka, jednak postaram się go tylko zasygnalizować, opisując najczęstsze problemy z planowaniem treningu: a) Brak rozgrzewki: w przypadku wielu osób wystarcza czasu jedynie na trening, rozgrzewka jest mniej ważna :( jest to poważny krok to zdecydowanego zwiększania ryzyka urazu. Rozgrzane mięśnie i stawy znacznie więcej wybaczają na samym treningu b) Niewystarczająca regeneracja: bardzo często wielu zawodników trenuje dzień po dniu te same grupy mięśniowe z duża intensywnością. Po dużym wysiłku w mięśniach powstają mikro urazy, obciążenie mięśni kolejnego dnia jeszcze raz z duża intensywnością może zwiększyć ryzyko urazu. c) Nieprawidłowy plan treningowy: również zbyt ambitne plany treningowe mogą się przyczynić do powstania urazu. Mam tu na myśli zbyt długi kilometraż biegu, zbyt mało odpoczynku, wymagająca nawierzchnia do treningów czy brak dostosowania dni poświęconych na siłę, wytrzymałość, moc i regenerację. Diagnostyka uszkodzeń mięśnia dwugłowego uda i innych zginaczy Proces diagnostyczny urazów mięśni uda ma bardzo duże znaczenie Zacznijmy od badania klinicznego. W przypadku niewielkich uszkodzeń mięśni kulszowo – goleniowych możesz w ogóle nie zgłaszać żadnych objawów. Natomiast gdy naderwanie jest poważne może pojawiać się siniak, zaczerwienienie, a także obrzęk. Podczas ucisku mięśnia i przyczepów w miejscu urazu będziesz odczuwał dolegliwości bólowe, w niektórych przypadkach lekarz lub fizjoterapeuta może wyczuć ubytki na przebiegu danego mięśnia. Podczas badania próbuje się dokonać próby rozciągania mięśnia, która zazwyczaj również jest bolesna. Dodatkowo każde mocne napięcie mięśniowe również może wywołać objawy. W przypadku diagnostyki uszkodzeń grupy kulszowo – goleniowej pomocne są badania obrazowe. Badanie RTG może wykazać uszkodzenia z oderwaniem fragmentu guza kulszowego (miejsca przyczepu mięsna). Natomiast do oceny uszkodzeń samego mięśnia i innych lokalnych tkanek lekarz może wybrać badanie USG lub MR (Rezonans magnetyczny). Jeśli odczuwasz ból w rejonie tylnej części uda a nie widzisz żadnego powiązania bólu z urazem, musisz poinformować o tym lekarza i fizjoterapeutę. W trakcie procesu diagnostycznego specjalista musi rozróżnić czy ból mięśni kulszowo – goleniowych ma pochodzenie neurogenne czy mięśniowe. Jest to niezwykle ważne w procesie planowania terapii. Ból związany z nieprawidłowym działanie układu nerwowego (dyskopatia lub zaburzenie działania nerwów obwodowych) leczy się zupełnie inaczej nie problemy urazowe mięśni! Leczenie urazów i bólu mięśni uda Kiedy wiemy już jakie są objawy, przyczyny i diagnostyka uszkodzeń tylnej grupy mięśni uda pora skupić się na leczeniu! W przypadku uszkodzeń grupy kulszowo – goleniowej zazwyczaj leczenie jest zachowawcze (odpoczynek i regeneracja). Leczenie chirurgiczne jest rzadkie i zostanie omówione na samym końcu. Rehabilitacja Zaraz po uszkodzeniu w fazie ostrej – aby chronić odpowiednio gojące się tkanki zaleca się ograniczyć ruchomość kontuzjowanej kończyny. Czas odpoczynku jest zależny od stopnia uszkodzenia. Nie zaleca się tutaj noszenia unieruchomienia (stabilizator) jednak warto odpoczywać, a w poważniejszych przypadkach odciążać nogę za pomocą kul łokciowych. W początkowym etapie problemu warto również przykładać lód i trzymać kończyną na niewielkim uniesieniu (kolano wyżej od biodra, stopa powyżej kolana). Całość założeń dla pierwszego tygodnia po urazie (odpoczynek i nie drażnienie uszkodzonego mięśnia) jest kluczowa w celu ochrony mięśnia przed dalszym rozerwaniem! Właściwy proces rehabilitacji powinien się rozpocząć od rozluźniania napięć mięśniowo powięziowych w rejonie uda, podudzia, miednicy, oraz innych rejonów układu ruchu, które przyczyniły się do powstania naderwania lub zerwania. Początkowo unika się pracy wokół miejsca urazu, z czasem masaż może być wykonywany w rejonie uszkodzenia tak by poprawić ukrwienie i przyspieszyć regenerację włókien. Na dalszym etapie rehabilitacji przy braku dolegliwości bólowych pomocny może być również automasaż za pomocą rollera. Warto wykonywać rolowanie nie tylko na tylnej grupie mięśni uda, ale także na mięśniu czworogłowym, paśmie biodrowo-piszczelowym (ITB) czy mięśniach łydki. Dobra elastyczność i ruchomość wszystkich grup mięśniowych będzie minimalizować ryzyko kolejnych urazów. W przypadku problemów z przyczpem mięśnia do guza kulszowego, niezbędny jest masaż w rejonie guza kulszowego lub automasaż za pomocą piłki do masażu w tym rejonie. Fot. 2 Przykład rolowania grupy kulszowo-goleniowej na wałku (rollerze) W trakcie trwania rehabilitacji ważne jest dobre ukrwienie mięśnia. W tym celu pomocny może być trening wytrzymałościowy. Bardzo korzystny może tu być rower stacjonarny (o ile nie wzmaga dolegliwości bólowych w trakcie treningu lu po nim). Spokojna jazda na rowerze wpływa dobrze na ukrwienie, które jest kluczowe w procesie gojenia! W końcowym etapie rehabilitacji kiedy objawy bólowe minęły należy stopniowo wracać do rozciągania. W mojej opinii nie należy ograniczać się tylko do rozciągania statycznego, ale przeplatać rozciąganie dynamiczne ze statycznym. Rozciąganie dynamiczne grupy kulszowo – goleniowej musi być oczywiście przeprowadzone we właściwy sposób i we właściwym czasie (odpowiednia kontrola ruchu bez nie kontrolowanych wymachów). Na ostatnim etapie rehabilitacji kiedy dolegliwości bólowe już dawno mamy za sobą niezbędna jest poprawa siły, masy i wytrzymałości siłowej grupy kulszowo-goleniowej. Tego typu trening musimy być dobrze zaplanowany przez fizjoterapeutę by bezpiecznie przeprowadzić Cię przez ten kluczowy etap! Końcowym etapem rehabilitacji jest dynamika czyli najpierw stopniowy powrót do biegania, a później etapowe zwiększanie trudności poprzez: przyspieszania, skakanie, wyhamowywanie prędkości czy zmianę kierunku biegu. W całym procesie regeneracji mięśni zginaczy uda ważny jest przede wszystkim dobór zadań do stopnia uszkodzenia. W naciągnięciu lub niewielkim uszkodzeniu przechodzenie kolejnych etapów będzie bardzo szybkie, w przypadku dużych uszkodzeń trzeba mozolnie robić „małe kroczki na przód” i czekać na gojenie, które bez bólu pozwala nam utrudniać ćwiczenia. Właściwie przeprowadzony proces rehabilitacji będzie wpływał na jakość gojonych tkanek! Fizykoterapia Zabiegi fizykoterapii mogą być bardzo pomocne w procesie rehabilitacji. Będą wpływać na poprawę krążenie i przyspieszenie gojenia tkanek. Korzystne mogą być zabiegi: elektroterapii, laseroterapii, hydroterapii. Farmakoterapia W przypadku sportowców czasem terapia może być wspomagana osoczem bogatopłytkowym (PRP) dla przyspieszenia procesu gojenia tkanek. Zaopatrzenie ortopedyczne – zobacz jaki sprzęt polecam do ćwiczeń i rehabilitacji? Kliknij na link i zajrzyj do sklepu Jeśli mamy do czynienia z urazem to warto na początku zastosować Cold pack do chłodzenia. Można go owinąć c cienki ręcznik kuchenny i przykładać kilka razy dziennie do miejsca urazu. W całkowitych zerwaniach, przydadzą się również kule do chodzenia. Kiedy minie już okres ostry (po 1-2 tygodniach), przydać się może wałek do rolowania mięśni uda. Uzupełnieniem rolowania na wałku jest rolowanie na piłce do masażu. Kiedy wszystkie dolegliwości bólowe minęły korzystny będzie trening wzmacniający, do którego można wykorzystać taśmy i gumy. Dla komfortu ćwiczeń bardzo przydatne są maty do ćwiczeń. Leczenie operacyjne urazów mięśni tylnej części uda Zabieg operacyjny jest dość rzadki w przypadku uszkodzeń zginaczy kolana. Wskazaniem do leczenia operacyjnego jest zupełne przerwanie mięśnia lub oderwanie fragmentu guza kulszowego z jednoczesnym przemieszczeniem się oderwanego fragmentu o 2 cm lub więcej (złamanie awulsyjne). Przebieg rehabilitacji po zabiegu będzie indywidualny, jednak mocno zbliżony do założeń rehabilitacji, którą przedstawiłem powyżej. Rokowania i powrót do sprawności W przypadku każdego uszkodzenia jednego z mięśni należących do grupy kulszowo-goleniowej (mięsień dwugłowy uda, mięsień półścięgnisty, mięsień półbłoniasty) czas gojenia będzie inny i będzie zależał od ilości uszkodzonych włókien i dodatkowych uszkodzeń. W lekkich uszkodzeniach możliwy będzie powrót do sportu po 1-2 tygodniach, w przypadku zaawansowanych uszkodzeń zawodnicy wraca do gry około 5-6 tygodni po urazie. Będzie na to miała wpływ jakość rehabilitacji oraz stosowanie się do zaleceń fizjoterapeuty. Warto pamiętać by stosować się do zaleceń profilaktyki przeciążeń by zminimalizować ryzyko kolejnych uszkodzeń w przyszłości, które mogą mieć coraz to większy wpływ na Twoje możliwości uprawiania sportu! Zachęcam do komentowania i zadawania pytań pod artykułem!Przemek Jureczko Świat Rehabilitacji – Kompleksowa Pomoc w Jednym Miejscu! Jestem fizjoterapeutą i propagatorem zdrowego stylu życia. Moim celem nr 1 jest powrót pacjentów do sprawności. Pisząc i nagrywając dla Was materiały staram się wskazać właściwą drogę do zdrowia i pokazać ile zależy od Ciebie!